Jan Bogumił Sokołowski

Jan Bogumił Sokołowski (1899 - 1982)
W 25. rocznicę śmierci Profesora

Jan Bogumił Sokołowski - ornitolog, malarz, profesor Uniwersytetu Poznańskiego i Wyższej Szkoły Rolniczej w Poznaniu. Urodził się 24 maja 1899 r. w Dakowach Mokrych koło Opalenicy w powiecie nowotomyskim.Uczęszczał do szkoły w Wojnowicach i Łagwach koło Buku oraz do Gimnazjum o profilu matematyczno-przyrodniczym im. G. Bergera w Poznaniu gdzie w 1921 roku jako eksternista zdał maturę. W latach 1919 - 1920 był uczniem Państwowej Szkoły Zdobniczej w Poznaniu gdzie uczył sie malarstwa. Po maturze rozpoczął studia na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Poznańskiego, studiując biologię oraz dodatkowo geografię i geologię. W latach 1922-1923 będąc jeszcze studentem pracował w charakterze preparatora i rysownika w Katedrze Zoologii. W 1924 r. pracował jako asystent w Katedrze Anatomii Porównawczej i Biologii. W 1925 r. uzyskał dyplom nauczyciela szkół średnich i stopień magistra filozofii w zakresie biologii, broniąc pracy na temat histologii przewodu pokarmowego ptaków śpiewających. Już następnego roku doktoryzował się na podstawie pracy o owadach prostoskrzydłych woj. poznańskiego.

W kolejnych latach (1927-1937) pracował jako nauczyciel biologii w Korpusie Kadetów w Rawiczu, a od 1932 r. do 1939 r. prowadził zlecone wykłady i ćwiczenia z ochrony ptaków na Wydziale Matematyczno-Przyrodniczym Uniwersytetu Poznańskiego. Habilitował się z ornitologii w 1936 r. na podstawie pracy "Ptaki ziem polskich". W 1937 r. powrócił do Poznania, gdzie do wybuchu II wojny światowej oraz w latach 1945-1946 pracował w Państwowym Pedagogium. Po wysiedleniu z Poznania w styczniu 1940 r. lata okupacji spędził wraz z rodziną w Jędrzejowie i Zagnańsku koło Kielc, gdzie pracował w biurze nadleśnictwa. Wolny czas poświęcał na zbieranie w okolicach Zagnańska i w Górach Świętkorzyskich materiałów do późniejszych prac naukowych o ptakach, ssakach owadożernych i gryzoniach oraz motylach; dużo szkicował i malował. Wyniki tych prac opublikował w latach 1948-1952.

Do Poznania powrócił w kwietniu 1945 r. obejmując stanowisko docenta w Zakładzie Anatomii Porównawczej i Biologii Uniwersytetu Poznańskiego. W 1946 r. na podstawie pracy dotyczącej anatomią czaszki ptaków śpiewających uzyskał habilitację w zakresie zoologii. W 1948 roku został profesorem nadzwyczajnym i kierownikiem Katedry Zoologii i Entomologii na Wydziale Leśnym UP. Po utworzeniu w 1951 roku WSR w Poznaniu był organizatorem i pierwszym dziekanem nowo utworzonego Wydziału Zootechnicznego. W 1955 r. otrzymał tytuł profesora zwyczajnego; od 1955 roku aż do przejścia na emeryturę w 1969 r. był kierownikiem Katedry Zoologii Wyższej Szkoły Rolniczej w Poznaniu. Od 1927 r. żonaty z Marią Orchowską; Córki Bogumiła i Alinę oraz syn Wojciech. Pasja przyrodnika i praca z tym związana wypełniała każda chwilę Jego życia aż do 7 kwietnia 1982 r. Prof. dr hab Jan B. Sokołowski zmarł w wieku 83 lat. Został pochowany na cmentarzu parafialnym św. Jana Vianney'a na Golęcinie w Poznaniu.

Tych kilka najważniejszych dat z życia Profesora Jana Bogumiła Sokołowskiego ma tylko przybliżyć Jego sylwetkę. Pozwalają one bowiem zobrazować czym była dla Niego nauka, praca i przyroda. Znaczne zasługi położył także jako pedagog i działacz ochrony przyrody. Studenci wspominają Go jako wspaniałego Profesora, który potrafił piękną polszczyzną przekazywać wiedzę na temat całego świata przyrody. Jego wykłady były interesujące, a " studenci wpatrzeni jak w obraz, słuchali Go z wielkim zainteresowaniem " - jak wspomina jedna z uczennic Profesora. Uczulał swoich wychowanków na znaczenie ochrony przyrody i umiejętne nią kierowanie. Wskazywał na celowość istnienia każdego przedstawiciela świata zwierząt i roślin. Potrafił z równym zapałem i zachwytem mówić o życiu komara, jak i o życiu pięknego pawia. Był wspaniałym pedagogiem i doskonałym psychologiem. Znajomi pamiętają Go jako człowieka życzliwego, pogodnego i z dużym poczuciem humoru. Jego współpracownicy wspominają Profesora jako człowieka oddanego nauce i pracy. Człowieka o ogromnej wiedzy i co więcej, o umiejętności jej przekazywania. Wszystkim, którzy nie mieli okazji poznać Profesora osobiście, pozostały do studiowania jego prace naukowe i liczny dorobek artystyczny. Był niewątpliwie genialnym obserwatorem. Jego szkice, akwarele, obrazy olejne i fotografie przedstawiają obrazy z życia zwierząt, krajobrazy, martwą naturę.

Ekspozycja zorganizowana w Bibliotece Głównej Akademii Rolniczej miała na celu przybliżenie życiorysu tego wielkiego Polaka i jego dokonań na polu naukowym, historii naszej uczelni, jak również przedstawienie ciekawych pozycji książkowych (ze zbiorów Biblioteki Głównej) autorstwa Augusta Cieszkowskiego.